Beïnvloeding

Als lid van de ondernemingsraad wil je invloed uit kunnen oefenen op het beleid van de bestuurder. Dat valt niet altijd mee, want het hangt van je eigen vaardigheden en kennis van je bevoegdheden af of je daarin slaagt. En dan is er ook nog de bestuurder. Je kunt het nog zo goed aanpakken, maar als de bestuurder geen informatie geeft en/of de ondernemingsraad passeert, dan wordt het lastig met die invloed. Wat doe je dan? Wij hebben veelvoorkomende vragen en antwoorden op een rij gezet over beïnvloedingsmogelijkheden van de ondernemingsraad.
  • Bestuurder negeert WOR

    Onze bestuurder informeert ons nauwelijks en vindt het niet nodig ons advies of instemming te vragen als dat wel zou moeten volgens de WOR. Wat nu?

    Als de bestuurder het niet zo nauw neemt met de bepalingen uit de WOR, ga dan na wat u het beste kunt doen. Zeg niet meteen het vertrouwen in de bestuurder op of loop niet meteen naar de rechter. Ook het opstappen als ondernemingsraad is zelden effectief. Bedenk wat de effecten van zo’n maatregel kunnen zijn; de bestuurder blijft tenslotte je gesprekspartner. Het is beter is de verhouding ondernemingsraad en bestuurder op de agenda te zetten. Zet het punt bovenaan de agenda om het belang van het agendapunt te benadrukken. Maak je frustraties bespreekbaar en leg de afspraken met de bestuurder schriftelijk vast. Als de afspraken geen effect hebben, bespreek dan de knelpunten op een artikel 24-overleg. Een artikel 24-overleg vindt twee keer per jaar plaats en gaat over de algemene gang van zaken. Bij dit overleg is naast de bestuurder ook een lid van de Raad van Commissarissen of het bestuur aanwezig. Op deze manier kan de OR de druk op de bestuurder opvoeren, want zo is ook het toezichthoudend orgaan van de organisatie op de hoogte. Helpt dat allemaal niet, dan staat altijd nog de weg naar de rechter of een andere radicale oplossing open.

  • Bestuurder informeert de ondernemingsraad niet of nauwelijks

    Onze directrice neemt de ondernemingsraad totaal niet serieus. We krijgen bijna geen informatie en ze overlegt alleen met ons omdat het verplicht is. Wat moeten we doen?

    De ondernemingsraad heeft rechten waar je bestuurder niet omheen kan. Je hebt onder andere het informatierecht (artikel 31 uit de WOR). Zonder informatie kun je immers niet goed adviseren. Als de bestuurder het niet zo nauw neemt met de bepalingen uit de WOR, ga dan na wat je het beste kunt doen. Je kunt natuurlijk met de wet in de hand ieder punt bevechten. Loop niet meteen naar de rechter, want dat is niet altijd succesvol. Bedenk wat de effecten van zo’n maatregel kunnen zijn; de bestuurder blijft tenslotte je gesprekspartner. Beter is om de verhouding ondernemingsraad en bestuurder op de agenda te zetten. Zet het punt bovenaan de agenda om het belang van het agendapunt te benadrukken. Maak je frustraties bespreekbaar en leg de afspraken met de bestuurder schriftelijk vast.

    Als de afspraken geen effect hebben, kun je nog denken aan mediation. Helpt het allemaal niets, dan kun je de knelpunten op een artikel 24-overleg aan de orde stellen. Een artikel 24-overleg vindt twee keer per jaar plaats en gaat over de algemene gang van zaken. Bij dit overleg is naast de bestuurder ook een lid van de Raad van Commissarissen of het bestuur aanwezig. Op deze manier kan de ondernemingsraad de druk op de bestuurder opvoeren, want zo is ook het toezichthoudend orgaan van de organisatie officieel op de hoogte. Helpt dat allemaal niet, dan staat altijd nog de weg naar de rechter of een andere radicale oplossing open.

  • Invloed uitoefenen op het beleid

    We zijn een nieuwe ondernemingsraad. Hoe kan onze ondernemingsraad invloed uitoefenen op het beleid? Welke rechten hebben we als ondernemingsraad? En wat zegt de WOR daarover?

    De ondernemingsraad heeft mogelijkheden binnen de WOR om invloed uit te oefenen. Je kunt onderwerpen die je belangrijk vindt op de agenda van de overlegvergadering zetten. Ook kun je gebruik maken van het initiatiefrecht om voorstellen te doen. Verder krijg je adviesaanvragen en instemmingsverzoeken van de bestuurder. Dat levert ook weer mogelijkheden op. Maar alles valt of staat met de vaardigheden van de OR-leden. Hoe pak je het aan? Kun je lobbyen en onderhandelen? Maak je gebruik van de kansen die zich voordoen? Als je dat goed kunt, dan heb je zeker invloed.

  • Bestuurder verschuilt zich achter vertrouwelijkheid

    Onze bestuurder weigert om gegevens met ons als ondernemingsraad te delen in verband met de vertrouwelijkheid. Mag dat?

    Dit kan soms een legitiem argument zijn. Echter, de ondernemingsraad heeft ook een geheimhoudingsplicht. Sommige bestuurders weten dit niet óf beseffen niet goed hoe zwaar en serieus die plicht is. Je kunt proberen de bestuurder uit te leggen dat je als ondernemingsraad ook geheimhouding kunt hebben. Wat ook interessant is, is aan de bestuurder vragen waarom hij zich zorgen maakt dat de ondernemingsraad bijvoorbeeld geheime informatie lekt.

  • Toezichthoudend orgaan overheidsinstelling

    Wie is het toezichthoudend orgaan bij een overheidsinstelling? En kan onze ondernemingsraad die dan ook uitnodigen om bij het overleg aanwezig te zijn?

    Het toezichthoudend orgaan is doorgaans de persoon of het orgaan dat de bestuurder benoemt en ontslaat. In ieder geval is het het orgaan waar je bestuurder verantwoording aan aflegt. De ondernemingsraad mag dit orgaan / deze persoon zeker uitnodigen. Dit gebeurt met name rondom het artikel 24-overleg over de algemene gang van zaken. Maar ook op andere momenten kan de ondernemingsraad de toezichthouder uitnodigen. Vragen staat in dit soort gevallen vrij. Wel raden we altijd aan hier open over te zijn. Dus niet ‘achter de rug’ van je bestuurder om. Het blijft immers de baas van je bestuurder, dus dat kan (politiek) nog wel gevoelig liggen.

  • Benen op tafel (BOT)- of artikel 24-overleg

    Onze ondernemingsraad doet twee keer per jaar een benen op tafel (BOT)-overleg. Is het aan te raden dit te vervangen door een artikel 24-overleg?

    Dat hangt van de inhoud van jullie BOT-overleg af. Wanneer je in dat BOT-overleg inhoudelijk hetzelfde bespreekt als in een artikel 24-overleg, maar op een meer informele manier, dan is dat minstens zo waardevol. Sterker nog, wanneer er geen notulen worden gemaakt hoor je soms meer. Wel is het belangrijk na je BOT-overleg vervolgafspraken te maken: welke rol pakt de ondernemingsraad bij de door de bestuurder aangekondigde onderwerpen?

  • Juridische procedure zonder toestemming

    Als ondernemingsraad staan we lijnrecht tegenover een voorgenomen besluit van onze bestuurder. We zijn voornemens gerechtelijke stappen te nemen. Nu wil het geval dat onze bestuurder aangeeft dat wij die stappen pas kunnen zetten wanneer de bestuurder daarmee akkoord gaat. Dit lijkt ons een vreemde situatie. Kunnen wij als ondernemingsraad zonder toestemming een juridische procedure starten?

    Ja dat kan. Het zou ook vreemd zijn wanneer de bestuurder op deze manier een eventuele procedure tegen kan houden. Het is wel zo dat de bestuurder vooraf op de hoogte gesteld moet worden van eventuele kosten van een juridische procedure (bijvoorbeeld het inschakelen van een advocaat). Dit wordt beschreven in artikel 22 Wet op de ondernemingsraden (WOR). De deskundige die de ondernemingsraad inhuurt weet doorgaans precies hoe dit zit. Vraag het hem vooral van tevoren. Let ook op dat het voor bepaalde procedures sowieso noodzakelijk is om een advocaat in de arm te nemen (zie bijvoorbeeld artikel 26 en artikel 36 WOR).

  • Benoeming bestuurslid

    In hoeverre kunnen wij als ondernemingsraad invloed uitoefenen op de benoeming van een bestuurslid?

    De ondernemingsraad heeft adviesrecht volgens artikel 30 WOR, wanneer het gaat om benoeming of ontslag van de bestuurder. Het gaat dan om de bestuurder als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de ondernemingsraden: ‘hij die alleen dan wel te samen met anderen in een onderneming rechtstreeks de hoogste zeggenschap uitoefent bij de leiding van de arbeid’. Dit houdt in dat niet alle leden van het bestuur onder het adviesrecht vallen.


    Hoewel je wellicht geen adviesrecht hebt, staat het je als ondernemingsraad natuurlijk wel altijd vrij input te leveren door bijvoorbeeld het opstellen van een profielschets. Dit is met name interessant wanneer er nog gezocht wordt naar een geschikte kandidaat. Als het nieuwe lid eenmaal benoemd is, kun je als ondernemingsraad altijd een kennismakingsgesprek aanvragen. Hoewel het bestuurslid wellicht niet je officiële gesprekspartner is, is het altijd goed het netwerk van de ondernemingsraad uit te breiden.