De Wet toekomst pensioenen (Wtp) heeft de Nederlandse pensioenwereld behoorlijk opgeschud. Vanaf 1 januari 2027 – over minder dan 2 jaar – moeten alle pensioenen voldoen aan de nieuwe wetgeving. Als medezeggenschapsorgaan is dit zeker geen onbelangrijk onderwerp. Pensioen is voor veel mensen de belangrijkste arbeidsvoorwaarde na het salaris, en een wijziging van de pensioenregeling kan een grote impact hebben op de toekomst van je collega’s en hun dierbaren. Maar wat verandert er nou eigenlijk? En wat is nou precies de rol van de ondernemingsraad?
Gratis webinar
Op 8 april organiseert OR Consultancy in samenwerking met pensioenconsultant Martijn Visser een gratis webinar over de Wtp en de rol van de medezeggenschap. Dit is een unieke gelegenheid om van de experts in het vakgebied de tips en tricks te krijgen en vragen te kunnen stellen over je eigen situatie. Hieronder lichten we alvast een en ander toe.
Wat verandert er?
De Wtp raakt aan de zogenaamde ‘tweede pijler’ van het Nederlandse pensioenstelsel. Hiermee worden de pensioenen bedoeld die door werknemers en werkgevers gezamenlijk worden opgebouwd en ondergebracht bij een fonds of verzekeraar. Dit is van toepassing op zo’n 90% van de werknemers in Nederland. De Wtp verandert dus niets aan de AOW (de eerste pijler) of aan individuele, aanvullende pensioenvoorzieningen (de derde pijler).
Eindloon- en middelloonregelingen
De belangrijkste wijziging raakt de methodiek waarmee pensioenen worden opgebouwd. Tot nu toe kwamen zogenaamde ‘eindloon-‘ en ‘middelloonregelingen’ veel voor. Deze regelingen garanderen een bepaalde uitkering na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd die rechtstreeks wordt afgeleid van respectievelijk het laatstverdiende of gemiddelde salaris.
Deze eindloon- en middelloonregelingen worden niet meer toegestaan. In plaats van het uit te keren bedrag als uitgangspunt te nemen, worden premieregelingen de norm. Hierbij wordt een leeftijdsonafhankelijk premiepercentage vastgesteld. Bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd wordt de pensioenuitkering vastgesteld op basis van de totaal gespaarde premie en het rendement dat dit heeft opgeleverd. Dit leidt tot minder zekerheid over de hoogte van de premie, maar heeft als voordeel dat er meer flexibiliteit is, een grotere kans op een hoger pensioen (!) en pensioenuitvoerders kleinere reserves hoeven te bewaken.
Premieregelingen
Bestaande premieregelingen moeten ook worden aangepast. Daar waar er sprake is van een leeftijdsafhankelijk stijgende spaarpremie moet dit over naar een leeftijdsonafhankelijk vlakke spaarpremie. Dat betekent dat de pensioenopbouw voor alle deelnemers gaat veranderen. Onder strikte voorwaarden kan er gebruik worden gemaakt van overgangsrecht: de eerbiedigende werking.
Nabestaandenpensioen
Naast deze verandering wordt ook de wijze van berekenen van de hoogte van het partner- en wezenpensioen gewijzigd. Dit leidt tot een vereenvoudiging en meer eenduidigheid, maar vooral een verbetering wanneer je van werkgever wisselt. Bij de overgang kan het nieuwe nabestaandenpensioen voor sommigen ook een (beperkte) verlaging betekenen.
Compensatie
Daar waar er een versobering van de pensioenregeling optreedt – in welk onderdeel van de pensioenregeling dan ook – dan kan er een compensatieregeling nodig zijn. Het is immers een aanpassing van de arbeidsvoorwaarden. Compensatie kan op verschillende manieren, ieder met zijn eigen voor- en nadelen en ieder met zijn eigen (financiële) impact.
Wanneer speelt de ondernemingsraad een rol?
De rol van de ondernemingsraad bij deze transitie hangt af van het soort pensioenregeling. Wanneer er sprake is van een verplicht bedrijfstakpensioenfonds dan heeft de ondernemingsraad geen rol. De aanpassing van de pensioenregeling wordt dan opgepakt door de sociale partners (werkgevers- en werknemersorganisaties). Bij een pensioenregeling die is ondergebracht bij een verzekeraar of een premiepensioeninstelling (we noemen dit de ‘verzekerde pensioenregelingen’) speelt de ondernemingsraad juist een grote en zeer belangrijke rol. Dan is het instemmingsrecht volledig van kracht, ook al is er nu sprake van een aanpassing aan veranderende wetgeving.
De ondernemingsraad kan bij verzekerde pensioenregelingen dus meebeslissen over en mede invloed uitoefenen op de nieuwe pensioenregeling. Ook de compensatieregeling valt onder de instemming door de ondernemingsraad.
Met dit onderwerp aan de slag?
Pensioen is een ingewikkeld onderwerp. Er komen veel regels bij kijken en de wetgeving is niet altijd eenvoudig te doorgronden. Hoe benader je als ondernemingsraad dit onderwerp? Hoe krijg je zicht op de opbouw van jullie pensioenstelsel, en wat moet daaraan worden veranderd om te voldoen aan de Wtp?
Deze onderwerpen en meer komen aan bod in de gratis webinar over de Wtp op 8 april. Tijdens het webinar krijg je alle ruimte om vragen te stellen. Vanwege die interactieve opzet is het aantal plaatsen beperkt, dus schrijf je snel in!