Herken deze 10 signalen van een mogelijke reorganisatie

Waar kun je als ondernemingsraad aan merken dat er een reorganisatie aan zit te komen? Zijn er signalen die je in de organisatie kunt oppikken die duiden op een aankomende wijziging? Ja die zijn er!

foto blog reorganisatie (002)

10 signalen die duiden op een mogelijke reorganisatie:

1: Project met een codenaam
In de agenda’s van directie en management verschijnt de laatste weken opeens een projectnaam die eigenlijk niemand in de organisatie iets zegt. Het is niet het projectteam ‘optimalisatie Sales’ of de stuurgroep ‘integratie operatie en logistiek’. Nee, er staat ‘IJsschots’, of ‘project Clever’ in de agenda’s. Als je als OR informeert wat het voor project is dan komen er ontwijkende antwoorden of letterlijk het antwoord “daar kan ik nu nog niets over zeggen”. Een maand daarna blijkt dit de codenaam te zijn voor de fusie met een andere organisatie of wijziging van de organisatiestructuur. Die codenaam of een nog vagere omschrijving, bijvoorbeeld optimalisatie werkwijze, komt vervolgens op de agenda van de overlegagenda te staan.  

2: Aantal orders loopt terug
Een signaal wat meerdere afdelingen zal opvallen is een teruglopend aantal orders. Of het aantal orders blijft wel gelijk maar de omzet per order daalt. De collega’s van afdeling Sales merken als eerste dat zij meer moeite moeten doen om orders te scoren. Om toch hun doelstellingen (een x-aantal binnengehaalde offertes) te realiseren geven ze korting, waardoor de marge op elke euro omzet daalt. Dit heeft op den duur een negatief effect op het financieel resultaat.

De medewerkers bij Operations, Logistiek of Administratie zullen vrij snel daarna merken dat de orders minder of kleiner worden. Terwijl dit niet hoeft te betekenen dat zij het minder druk hebben want meer orders betekent meer handelingen voor de administratie, meer relaties om te onderhouden, meer (maar kleinere) transportorders en bijvoorbeeld vaker omstellen van een machine in een productiebedrijf (ander label, andere kleur enz.)

3: Management overlegt frequenter
Als OR kun je ook merken dat directie en management een vollere agenda hebben en zij lopen zenuwachtig ‘met rode konen’ door de gangen van het ene naar het andere overleg. De directie komt frequenter bij elkaar en plant heidagen of een strategiebijeenkomst in.

4: Veel externen over de vloer
Het kan ook opvallen als zich bij de receptie allerlei bezoekers aanmelden die normaal gesproken niet, of niet zo frequent, langs komen. De accountant komt extra langs in september terwijl de jaarcijfers in mei waren goedgekeurd. Da’s niet direct een teken, maar als de accountant nog vaker komt kan het een signaal zijn dat de financiële mogelijkheden worden besproken: uitbreiding? Krimp? Splitsen van BV’s. Of er komt een projectontwikkelaar langs die met een observerende blik door het pand loopt.

Heeft de OR adviesrecht bij een reorganisatie? 
Op grond van artikel 25 WOR heeft de OR onder meer adviesrecht met betrekking tot een voorgenomen besluit tot:
d. belangrijke inkrimping, uitbreiding of andere wijziging van de werkzaamheden van een onderneming
e. belangrijke wijziging in de organisatie van de onderneming, dan wel in de verdeling van bevoegdheden binnen de onderneming
Hoe belangrijk een wijziging is – zie ook www.ser.nl – wordt beoordeeld aan de hand van de financiële impact (wat kost het en wat levert het op?), de organisatorische impact (wat betekent het in het organogram, verdwijnt er een hele afdeling?) en de sociale impact (taakwijzigingen, verschuivingen, boventalligheid, ontslag), en dat afgemeten tegen de organisatie als geheel.

5: De moedermaatschappij toont opvallend veel belangstelling

Als jullie organisatie deel uit maakt van een groter (internationaal) concern dan is het ook opvallend als de hoofddirectie veel vaker dan gebruikelijk op bezoek komt, of als jullie bestuurder wekelijks bij hen wordt uitgenodigd. Dit wordt versterkt als de hoofddirectie ‘opeens’ inzicht wil in cijfers waarvoor eerder geen belangstelling was. De hoofddirectie wil bijvoorbeeld cijfers over de omzet per klant, de gunningsratio bij acquisities, omzet van de verschillende afdelingen/producten en de orderportefuille.

6: Wisselingen in directie en management
In korte tijd veel wisselingen in directie- of managementteam. Ook kan het zijn dat het aantal interim managers toe neemt. Zij werken aan project of vervullen functies die, anticiperend op een organisatiewijziging, beter niet door een vaste medewerker opgevuld kunnen worden. Want het is misschien de vraag of die functie in de nieuwe organisatie nog bestaat…

7: De personeelsadministratie wordt opgeschoond
Zonder een duidelijke aanleiding ontvangen medewerkers een brief waarin staat welke functie zij hebben, tot welke afdeling zij behoren en in welke salarisschaal zij vallen. Met het verzoek te reageren als het niet klopt.

8: Vacatures worden niet ingevuld
Als op een afdeling een vacature ontstaat wordt deze niet ingevuld. Bij één vacature op de afdeling kan dit toeval zijn, indien het aantal niet ingevulde vacatures duidelijk groter wordt dan gebruikelijk dan kan dit een signaal zijn. Mogelijk is er sprake van een (niet zo gecommuniceerde) vacaturestop om de personele gevolgen bij een reorganisatie zo klein mogelijk te maken.

9: Geruchten nemen toe
De geruchtenstroom bij het ‘koffieapparaat of het rookhok’ neemt toe. Als OR wordt je ook benaderd met vragen ‘wat er staat te gebeuren’, ‘gaan we soms failliet?

10: Toegezegde investeringen gaan niet door
Het valt je als OR op dat grote investeringen uit blijven. Niet alleen de investeringsbegroting, zeker ook de daadwerkelijk gedane investeringen laten een dalende trend zien. Ondanks eerdere beloftes worden investeringen uitgesteld voor bijvoorbeeld een nieuw ICT-systeem of grote machine. Het huidige systeem of machine wordt met wat onderhoud aan de praat gehouden. Dit levert zeker vragen op als de holding wel investeert in een productielijn in het buitenland.

Deel dit bericht op

Geschreven door Carla de Bont

Senior adviseur
Drs. Carla de Bont is sinds 1999 senior adviseur bij OR Consultancy. Advisering, procesbegeleiding en trainingen verzorgt zij vanuit bedrijfskundig perspectief. Zij is een adviseur met een brede blik. Bij […]

Lees meer