Onder invloed van het coronavirus volgen adviezen en maatregelen van de overheid zich in snel tempo op en de impact op bedrijven is groot. Productieverlies, uitgestelde investeringen en mogelijk een economische recessie. Kortom, veel bedreigingen en nog meer onzekerheid over de toekomst. Juist in zulke tijden is leiderschap van groot belang. De ondernemingsraad en met name de voorzitter kan daar een belangrijke steen aan bijdragen.
Formele voorzitter
Een van de weinige zaken die wettelijk geregeld zijn over het functioneren van een OR is het kiezen van een voorzitter. Deze verplichting is puur formeel en vastgelegd in artikel 7 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Deze bepaling voorkomt dat een bestuurder op de gang iets tegen een willekeurig OR-lid zegt en denkt daarmee de ondernemingsraad ingelicht te hebben. De voorzitter is dus het formele aanspreekpunt.
Actie ondernemen
Voor alle duidelijkheid: een OR-voorzitter heeft geen enkele hiërarchische bevoegdheid. Maar dat wil niet zeggen, dat de voorzitter gelaten afwacht op de dingen die komen. De taak van de voorzitter is niet zozeer om zelf van alles te gaan ondernemen. Wel om te zorgen dat er actie ondernomen wordt. Dat geldt zowel binnen de OR zelf als binnen de organisatie.
Motivatie
De uitdaging van de voorzitter binnen de OR is voornamelijk om te zorgen voor het onderlinge contact en ieders motivatie. Even een berichtje, bijpraten, digitaal overleg. Dit soort contacten zijn essentieel om betrokken te blijven en de motivatie binnen de OR hoog te houden. Een simpel berichtje op de telefoon kan van onschatbare waarde zijn!
Actieve rol
Met het rondwaren van het coronavirus is ongeveer elke organisatie in de hoogste staat van paraatheid. De ondernemingsraad kan en moet hierbij een actieve rol (blijven) spelen. Als de OR zijn invloed wil uitoefenen tijdens de huidige crisis, dan moet er snel gehandeld worden. Kan de OR dat nu? Heeft de OR standpunten over wat er gebeurt? Wat vindt de OR van zaken die spelen? De voorzitter is in dit geval de aangewezen persoon om te zorgen dat de OR een duidelijke koers vaart.
Overwerk en reorganisatie
Deze rol is ook na de crisis belangrijk. En ja, gelukkig komt er aan elke crisis een einde. Vragen die dan gaan spelen zijn: moet er overgewerkt worden om de productieachterstand in te lopen? Gaan er reorganisaties en ontslagen komen? Gaat er op een ander manier gewerkt worden? Zeker nu er ineens al veel meer op afstand en digitaal gewerkt wordt. Dit zijn voorbeelden waarbij de OR in de vorm van advies of instemming een belangrijke rol gaat spelen.
Betrokken
Van de voorzitter wordt juist op zo’n moment leiderschap verwacht om de OR in beweging te zetten. Wat dan belangrijk is: wacht niet af op een formeel verzoek van de bestuurder. Zorg dat de OR standpunten heeft over de maatregelen die genomen gaan worden. En zorg dat de stem van de OR gehoord wordt. Stap op de directie of het management af; overleg wat er gedaan kan worden en welke gevolgen dat heeft.
Snelheid
Zorg daarnaast dat de OR een structuur kent en werkwijzen heeft om snel te handelen. Snel digitaal afstemmen is een optie, bijvoorbeeld via app-groepen. Als ze er nog niet zijn, ga dat dan nu organiseren. Analyseer verder nu al hoe de organisatie ervoor staat. Zijn er al stresstesten uitgevoerd? Hoe snel raken de buffers uitgeput en wat is er op termijn nodig? Kortom, weet hoe de zaken er voor staan.
Vooruit denken
De huidige crisis eindigt helaas niet bij het verdwijnen van het coronavirus. Sterker nog, dan begint het waarschijnlijk pas. Dan komen de reorganisaties, de mogelijke ontslagen, de wijzigingen in procedures. Als je dat ziet aankomen, denk dan nu alvast na over de randvoorwaarden en stappenplannen bij de onderwerpen die gaan spelen.
Initiatief
De ondernemingsraad is in zijn algemeenheid verantwoordelijk voor de organisatie en de collega’s, en de OR voorzitter in het bijzonder. Om goed uit deze crisis te komen, zal er de komende tijd veel moeten gebeuren. De OR kan en moet daarbij een actieve rol spelen. Neem als OR-voorzitter nu alvast het initiatief want leiderschap komt ook uit de OR! Weet je nog niet helemaal goed hoe je dit het beste kunt aanpakken? Bekijk dan ook eens deze pagina.