Op initiatief van Jaap Winter en 24 andere hoogleraren is in mei van dit jaar het voorstel gelanceerd om het ondernemingsrecht zo aan te passen, dat ondernemingen zich als een goed burger dienen te gedragen, waarbij zij rekening houden met andere belangen en stakeholders dan de aandeelhouder. Zeg maar Rijnlandser worden. Tevens zouden zij hun “purpose” (bestaansrecht) kunnen communiceren. Zij zouden verslag moeten doen van hoe zij zich in die opzichten hebben gedragen, door middel van een bestuursverslag, Dat moet, in het voorstel, naast het financiële verslag, onderdeel uitmaken van de wijze waarop de onderneming zich verantwoordt. De tekstuele wijzigingen in de relevante wetgeving zijn betrekkelijk eenvoudig
Niet onverwacht is het idee in een eerste discussie begin deze maand door de top van het bedrijfsleven afgewezen, volgens het Financieele Dagblad. In een discussie georganiseerd door Allen & Overy, het advocatenkantoor, bleek dat men rechtszaken vreest van maatschappelijke organisaties en dergelijke, als men in de optiek van dergelijke organisaties niet aan die doelstelling heeft voldaan. Zodat die organisaties publiciteit kunnen genereren ten koste van de betreffende ondernemingen. Bovendien zou een gedragscode voldoende moeten zijn, “omdat men daar goede ervaringen mee heeft”.
Het initiatief is een gevolg van het feit dat door de grote focus op aandeelshouderwaarde -zeker ook in Nederland- het grote bedrijfsleven zijn draagvlak aan het verliezen is. Nog onlangs deden bedrijven een beroep op de NOW-regeling, die miljarden uitgaven aan de inkoop van eigen aandelen en het uitkeren van dividend; bedrijven die hun belastingplicht minimaliseren en waar dat kan, willen bezuinigen op de beloning van hun werknemers.
Al vele jaren terug bleek uit onderzoek dat ondernemingsraden hun bevoegdheden ten aanzien van aandeelhouders en toezichthouders onvoldoende invulden. Het ging en gaat om o.a. het voordrachtrecht voor 1/3 van de zetels in de raad van commissarissen bij een structuurvennootschap en het spreekrecht o.a. over belangrijke besluiten in de aandeelhoudersvergadering van elke naamloze vennootschap.
Voor veel ondernemingen geldt dat Rijnlands praten en Rijnlands doen nog steeds twee verschillende dingen zijn. En onze stellige indruk is, dat ook in de onvoldoende invulling door OR’s van genoemde rechten en bevoegdheden van vele jaren terug, weinig is veranderd. Wat we maar wilden zeggen: de OR heeft recht van spreken als het gaat om Rijnlands doen van management en aandeelhouders.
Dat is nu meer dan ooit aan de orde.
Heb je vragen over het voordrachtsrecht van de ondernemingsraad, het spreekrecht bij aandeelhoudersvergaderingen of andere rechten van de OR waarmee je invloed uit kunt oefenen op het bestuur van je organisatie?
