Wat kan de ondernemingsraad met het kasstroomoverzicht?

Het kasstroomoverzicht wordt ook wel ‘de staat van herkomst en besteding van middelen’ of ‘cash flow statement’ genoemd. Dit overzicht vind je als ondernemingsraad terug in het financieel jaarverslag dat de meeste ondernemingsraden in het tweede kwartaal bespreken. Wat kun je als OR met deze informatie?

Business millionaire over white - dollars coming down (1) vierkantHet kasstroomoverzicht geeft je als OR een verklaring voor de mutatie in het saldo liquide middelen op de balans. Als de liquide middelen in het eerste jaar voor 600.000 op de balans staan en in het tweede jaar voor 400.000, dan verklaart het kasstroomoverzicht de mutatie van 200.000.
Wat is het kasstroomoverzicht / cash flow statement?

In het kasstroomoverzicht staan namelijk de inkomsten en uitgaven van een bepaalde periode (meestal is die periode 1 jaar) tegenover elkaar gezet. Het geeft de feitelijke geldstromen weer die in de loop van het boekjaar de onderneming binnenkomen en uitgaan. Net zoals de balans en de resultatenrekening is het een onderdeel van de jaarrekening.

Deze drie rapportages in het financieel jaarverslag geven de OR een beeld van de financiële situatie:

  • Balans   = momentopname van de waarde v/d bezittingen en schulden
  • Resultatenrekening = opbrengsten en kosten in een periode en behaalde resultaat
  • Kasstroomoverzicht = inkomsten en uitgaven in een bepaalde periode
Waarom soms de naam ‘staat van herkomst en besteding van middelen’?
De naam ‘staat van herkomst en besteding van middelen’ is logisch omdat in het overzicht staat:
  • Hoeveel geldmiddelen zijn vrijgekomen: herkomst van middelen.
  • Op welke wijze deze middelen zijn besteed: besteding van middelen.
In het overzicht staat een onderverdeling in drie groepen:

1. Kasstromen uit bedrijfsactiviteiten

Dit zijn de inkomsten en uitgaven uit de dagelijkse bedrijfsvoering van de onderneming.

Voorbeelden:

  • de betaling aan leveranciers voor geleverde goederen en diensten
  • afschrijving gebouwen
  • toename voorraden
2. Kasstromen uit financieringsactiviteiten

De inkomsten en uitgaven aan de financiering.

Voorbeelden:
  • Ontvangst uit uitgifte van aandelen
  • Terugbetaling van een lening
  • Ontvangst van een nieuwe langlopende lening
3. Kasstromen uit investeringsactiviteiten

Inkosten en uitgaven die te maken hebben met de aankoop en verkoop van duurzame productiemiddelen.

Voorbeelden:
  • Betaling van materiele vaste activa zoals een nieuwe machine
  • Uitgaven voor de aankoop van grond
  • Inkomsten uit verkoop van een machine
Het kasstroomoverzicht maakt de ‘letterlijke kasstroom’ duidelijk. Een tekort aan liquide middelen kan leiden tot betalingsproblemen. Het salaris kan bijvoorbeeld niet overgemaakt worden of de rekeningen kunnen niet worden betaald. Het recente voorbeeld van Coolcat laat duidelijk zien wat de effect is als te weinig kleding wordt verkocht vanwege een lange warme zomer en daarop volgend zachte winter. De inkomsten uit de verkoop van zomerkleding zijn lager dan begroot. Daardoor heeft het bedrijf minder geld beschikbaar om een nieuwe wintercollectie in te kopen. Als daarna een zachte winter volgt, kopen klanten te weinig warme kleding en komt het bedrijf in betalingsproblemen. Want de uitgaven aan salarissen, draaiende houden van de winkelpanden en de inkoop van nieuwe collecties gaan gewoon door.
Vanuit de balans of de resultatenrekening is vaak niet te achterhalen wat van invloed was op de krimp of de groei van de voorraad geldmiddelen. Deze informatie geeft het kasstroomoverzicht wel.


Basistraining financiën voor OR-leden

Vragen voor de ondernemingsraad
Tip: stel als OR de vragen:
  • Hoe ziet de kasstroom/cashflow van onze organisatie er gedurende het jaar uit?
  • Zijn er gedurende het hele jaar voldoende liquide middelen beschikbaar om de beoogde uitgaven te doen die nodig zijn voor de reguliere bedrijfsvoering?
  • Wat zijn de ‘moeilijke’ maanden? Waarom? (vaak zijn mei en december moeilijke maanden omdat dan het vakantiegeld en de 13e maand wordt betaald)
Inkomsten en opbrengsten: het verschil

Het kasstroomoverzicht lijkt op de resultatenrekening. Het belangrijkste verschil is dat in het kasstroomoverzicht alleen de geldstromen staan die feitelijk in dat boekjaar plaatsvonden.

Opbrengsten zijn in boekhoudtermen niet hetzelfde als inkomsten. En kosten niet hetzelfde als uitgaven. Ook al gebruiken we deze termen in het dagelijks taalgebruik door elkaar.
Stel: een onderneming verkoopt op 24 december, vlak voor het einde van het boekjaar, een aantal goederen. De onderneming levert de goederen op 24 december aan de klant en verstuurt de factuur. De klant heeft al wel de goederen, maar betaalt de rekening op 6 januari

Voor de resultatenrekening maakt het niet uit dat de factuur nog niet is betaald. De verkoop komt als omzet op de resultatenrekening te staan. In het kasstroomoverzicht zien we de verkoop pas het jaar daarna terug. Want in december is er geen inkomende geldstroom.

Inkomsten en opbrengsten zijn dus verschillend. Dat geldt ook voor uitgaven en kosten.
Onthoud:

• Inkomsten en uitgaven staan in het kasstroomoverzicht.

• Opbrengsten en kosten staan in de resultatenrekening.

Deel dit bericht op

Geschreven door Carla de Bont

Senior adviseur
Drs. Carla de Bont is sinds 1999 senior adviseur bij OR Consultancy. Advisering, procesbegeleiding en trainingen verzorgt zij vanuit bedrijfskundig perspectief. Zij is een adviseur met een brede blik. Bij […]

Lees meer