Is er op dit moment binnen je bedrijf een pensioenregeling? Dan zul je als ondernemingsraad (OR) “aan de bak” moeten. Op 1 januari 2023 gaat namelijk het nieuwe pensioenstelsel in. Daarin is een belangrijke rol weggelegd voor de OR. Wat dat betekent en wat je moet gaan doen, lees je in deze blog.
Alle pensioenregelingen zullen dus moeten worden aangepast. Dit moet geregeld worden in de periode tussen 1 januari 2023 en 31 december 2026. Maar wat zijn de belangrijkste wijzigingen van de pensioenregeling? Dit betreft de volgende vijf punten:
- Jaarlijks een vast gegarandeerd pensioen opbouwen kan straks niet meer. Het uitgangspunt is dat je een kapitaal bij elkaar spaart of belegt, waarmee je op het moment dat je pensioen ingaat, een uitkering aankoopt.
- Daarnaast zullen pensioenpremies niet meer aan leeftijd gebonden zijn. De pensioenpremie is een, voor alle werknemers binnen die pensioenregeling, percentage van het deel van het salaris waarover pensioen wordt opgebouwd.
- Eindloon- en middelloonregelingen, waarin een gegarandeerde pensioenuitkering wordt opgebouwd, zijn straks niet meer toegestaan.
- Doorsneepremies, zoals een verplicht pensioenfonds die toepast, mogen ook niet meer gehanteerd worden.
- Komt de werknemer te overlijden, dan ontvangen in de meeste regelingen de partner en kinderen vanaf het moment van overlijden een uitkering. De manier waarop de hoogte van die uitkering wordt berekend verandert. Ook wordt er een eenduidig partnerbegrip geïntroduceerd.
Deze wijzigingen leiden tot de volgende gevolgen voor de werknemers:
- De hoogte van het pensioen wordt onzeker. Het pensioen gaat meebewegen bij de ontwikkelingen van bijvoorbeeld economie of rentestand.
- Door de hoogte van de premie niet meer aan de leeftijd te koppelen c.q. het niet meer toepassen van de doorsneepremie, bouwen jongere werknemers meer pensioen op dan oudere werknemers. Een overgang naar een nieuwe regeling pakt daarmee voor iedere werknemer anders uit: sommigen gaan erop vooruit, anderen gaan erop achteruit.
- De wijzigingen in de uitkering voor partner en kinderen na overlijden leiden er ook toe dat sommigen erop achteruitgaan, terwijl het voor anderen gunstig uitpakt.
Je ziet hier dus dat de overgang naar een nieuwe regeling, erg ingewikkeld is.
Maar wat is de rol van de OR in dit alles? Dat hangt ervan af. Ben je als organisatie verplicht aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds? Dan bepalen de werkgevers en werknemersorganisaties in onderling overleg hoe de nieuwe regeling eruit gaat zien, wanneer die wordt ingevoerd en wat er met de reeds opgebouwde pensioenen gaat gebeuren. Is het pensioen geregeld bij een verzekeraar of een premiepensioeninstelling omdat je geen activiteiten verricht die tot een verplichte pensioenregeling leiden? Dan moet de werkgever er samen met de OR voor zorgen dat de regeling op tijd is aangepast. Je hebt als OR instemmingsrecht (art. 27 WOR).
De belangrijkste vragen die beantwoord moeten worden tijdens deze transitie zijn:
- Wat is de kwaliteit van de pensioenregeling die de organisatie wil gaan aanbieden?
- Bied je de nieuwe pensioenregeling alleen aan nieuwe werknemers aan of ook aan de bestaande (er zijn namelijk mogelijkheden om, onder voorwaarden, de bestaande regeling in stand te houden voor werknemers die in die regeling al pensioen opbouwen)?
- Op welke manier compenseer je werknemers die erop achteruit gaan?
Deze vragen zijn niet zo eenvoudig te beantwoorden. De eerste stap voor de OR is hierop zelf een eigen visie te creëren en te bekijken wat je belangrijk acht in deze transitie. Tip: wacht niet met het aanpassen van de regeling tot 1 januari 2027! Het kan namelijk gunstig zijn de regeling zo snel mogelijk aan te passen.
Wil je meer weten over dit proces, ben je benieuwd welke rol jij als medezeggenschapper hebt en hoe je dit kunt aanpakken? Meld je dan aan voor onze training ondernemingsraad en pensioen.